رشته داروسازی یکی از پرطرفدارترین رشته‌های گروه علوم تجربی است که نقش مهمی در نظام سلامت و صنعت داروسازی کشور دارد. بسیاری از داوطلبان کنکور با هدف فعالیت در داروخانه‌ها، صنایع دارویی و یا پژوهش‌های علمی این مسیر را انتخاب می‌کنند. در ادامه شرایط تحصیل، وظایف داروسازان، فرصت‌های شغلی و آینده این رشته را بررسی می‌کنیم.
وظایف داروساز
حیطه کاری داروسازان بسیار متنوع است. برخی از مهم‌ترین مسئولیت‌ها عبارت‌اند از:
- فعالیت در داروخانه‌ها و آماده‌سازی داروهای تجویزی بر اساس نسخه پزشکان
- ارائه مشاوره به بیماران، پزشکان و پرستاران درباره مصرف صحیح داروها
- بررسی کیفیت داروها و نظارت بر روند تولید در کارخانه‌های دارویی و آرایشی ـ بهداشتی
- مشارکت در پژوهش‌های دارویی و بررسی الگوهای مصرف دارو در مناطق مختلف
- ایفای نقش به عنوان مسئول فنی در داروخانه‌ها و کنترل فرآیند نسخه‌پیچی
مهارت‌های لازم برای فارغ‌التحصیلان داروسازی
دانشجویان و فارغ‌التحصیلان این رشته باید مهارت‌های علمی و فردی متعددی را کسب کنند، از جمله:
- تسلط بر محاسبات ریاضی برای ترکیب و ساخت دارو
- توانایی ارتباط مؤثر با بیماران، تیم درمانی و شرکت‌های دارویی
- مهارت در تحقیق و استفاده از منابع علمی معتبر
- توانایی آموزش و راهنمایی دیگران در حوزه دارو و سلامت
- آشنایی با پژوهش‌های علمی و عملی در زمینه علوم دارویی
بازار کار و درآمد رشته داروسازی
بازار کار داروسازی در ایران شرایط مطلوبی دارد و بیش از ۹۰٪ فارغ‌التحصیلان این رشته وارد بازار کار می‌شوند. عمده فرصت‌های شغلی عبارتند از:
- کار در داروخانه‌ها به عنوان داروساز عمومی یا داروساز بالینی
- فعالیت در صنایع داروسازی و کارخانه‌های آرایشی ـ بهداشتی
- مشارکت در پروژه‌های تحقیقاتی و آزمایشگاهی
- راه‌اندازی داروخانه شخصی (که یکی از بهترین روش‌های درآمدزایی محسوب می‌شود)
نکته مهم اینکه دانشجویان داروسازی در دو سال پایانی تحصیل می‌توانند به صورت پاره‌وقت در داروخانه‌ها فعالیت کنند.
دروس رشته داروسازی
دروس پایه
بیولوژی، فیزیک، ریاضیات پایه، بیوشیمی، آناتومی، میکروب‌شناسی، انگل‌شناسی، فیزیولوژی، شیمی آلی، شیمی عمومی، شیمی تجزیه، ایمونولوژی، روانشناسی، آمار حیاتی، اصول خدمات بهداشتی و کامپیوتر
دروس تخصصی
گیاه‌شناسی دارویی، اشکال دارویی، شیمی دارویی، فارماکولوژی، سم‌شناسی، بیوفارماسی، داروسازی صنعتی، اطلاعات دارویی، درمان‌شناسی، مدیریت در داروسازی، فرآورده‌های بیولوژیک دارویی، کنترل میکروبی دارویی، کارآموزی صنعت و کارآموزی داروخانه
نکات مثبت رشته داروسازی
- امکان کار در داروخانه‌ها حتی در دوران تحصیل
- درآمدزایی بالا به‌ویژه از طریق تاسیس داروخانه
- طول دوره تحصیل نسبتاً کوتاه‌تر از برخی رشته‌های دیگر
- ارتباط کمتر مستقیم با بیماران در مقایسه با پزشکی و دندانپزشکی
- تنوع و گستردگی فرصت‌های شغلی
نکات منفی رشته داروسازی
- سختی دروس و نیاز به مطالعه گسترده
- فاصله میان مباحث تئوری دانشگاهی و آنچه در محیط کار انجام می‌شود
- ضرورت تسلط به زبان انگلیسی به دلیل منابع علمی و درسی
توانایی‌های مورد نیاز برای موفقیت در رشته داروسازی
- علاقه به تحقیق و پژوهش در علوم دارویی
- دانش قوی در شیمی، فیزیک، زیست‌شناسی و ریاضیات
- روحیه سخت‌کوشی و جدیت در یادگیری مباحث گسترده
- مهارت در برقراری ارتباط و مشاوره با بیماران
- تسلط به زبان انگلیسی برای مطالعه منابع علمی و مجلات تخصصی
ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر
فارغ‌التحصیلان پس از دریافت مدرک دکترای عمومی داروسازی می‌توانند در صورت داشتن معدل بالا، در آزمون تخصصی شرکت کنند. این دوره شامل واحدهای تخصصی پیشرفته و نگارش پایان‌نامه است و در نهایت مدرک دکترای تخصصی (Ph.D) اعطا می‌شود.
آینده شغلی داروسازی
با وجود برخی محدودیت‌ها، رشته داروسازی همچنان بازار کار مناسبی دارد. بیش از ۸۰٪ فارغ‌التحصیلان در داروخانه‌ها مشغول به کار می‌شوند و باقی در صنایع داروسازی، کارخانه‌های آرایشی ـ بهداشتی یا مراکز تحقیقاتی فعالیت می‌کنند.
از آنجا که بخش زیادی از داروهای کشور در داخل تولید می‌شوند، نیاز به متخصصان داروسازی در حوزه تولید و تحقیقات روزبه‌روز افزایش می‌یابد.
جمع‌بندی
داروسازی رشته‌ای استراتژیک و کاربردی در حوزه سلامت و صنعت دارو است. این رشته نه‌تنها محدود به نسخه‌پیچی در داروخانه نیست، بلکه زمینه‌های تحقیقاتی، صنعتی و مدیریتی گسترده‌ای دارد. علاقه‌مندان به علوم پایه و پژوهش‌های دارویی می‌توانند با انتخاب این رشته آینده شغلی ارزشمندی برای خود رقم بزنند.
