حل کامل و جواب خودارزیابی درس اول علوم و فنون دوازدهم انسانی را اینجا ببینید! برای دانش آموزانی که به دنبال حل و توضیح سوال این صفحه از فصل اول فنون دوازدهم هستند تا برای مطالعه و آمادگی بهتر جهت امتحانات مدرسه و امتحان نهایی هستند، در ادامه ارائه می شود.
جواب خودارزیابی صفحه ۲۱ درس ۱ اول علوم و فنون ادبی دوازدهم
۱- چه عواملی در ایجاد نهضت بازگشت ادبی مؤثر بودند؟
پاسخ:الف) تاراج کتابخانه اصفهان که نتیجه آن دسترسی مردم به کتابخانه سلطنتی و ارتباط دوباره اهل ذوق با ادب کهن بود.
ب) توجه به ادبیات در دربار قاجار و رونق شاعری و مدح شاهان
پ) تضعیف جامعه بر اثر شکست ایران از روسیه تزاری، که منجر به تضعیف پایه های فرهنگی و پایین آمدن سطح دانش ادبی مردم شد و اهل شعر و هنر را، به جای خلاقیت و آفرینش شیوه های نو، به تقلید از گذشتگان وادار کرد.
۲- مهم‌ترین عوامل فرهنگی و اجتماعی مؤثر بر ادبیات عصر بیداری را بررسی کنید.
پاسخ: ۱- تأثیر جنگ‌های نافرجام ایران و روس و توجه مردم به واقعیت‌ها و امکانات فنی دنیای جدید؛
۲- کوشش‌های عباس میرزا، ولیعهد فتحعلی شاه در روی آوردن به دانش و فنون جدید؛
۳- اعزام دانشجویان ایرانی به خارج از کشور برای تحصیل؛
۴- رواج صنعت چاپ و روزنامه نویسی و ترجمه و نشر کتاب‌های غربی؛
۵- تأسیس مدرسه دارالفنون به فرمان امیرکبیر و آموزش دانش‌های نوین در آن.
۳- درون مایه‌های ادبیات فارسی در دوران بیداری را بیان کنید.
پاسخ: شاخص ترین درون مایه های شعر فارسی در عصر بیداری اندیشه های آزادی خواهانه و وطنی، مبارزه با استبداد و استعمار و قانون خواهی است.
پاسخ دیگر: آزادی، وطن، قانون خواهی، مبارزه با استبداد و استعمار، بحث از حقوق اجتماعی، برانگیختن احساسات ملی و میهنی، توجه به فراگیری علوم جدید، پیکار با بیگانه و بیگانه خواهی، انتقاد از نابه سامانی‌ها، نفی عقاید خرافی در جامعه و سخن از حقوق زنان.
۴- ویژگی‌های شعر هر یک از شاعران زیر را بنویسید:
فرخی یزدی، عارف قزوینی، ایرج میرزا
پاسخ: فرخی یزدی: وی تحت تأثیر شاعران گذشته خصوصاً مسعود سعد و سعدی بوده و آشنایی با سعدی طبع وی را شکوفا ساخت. اندیشه‌های پر شور آزادی و وطن داشت.
عارف قزوینی: شعر عارف ساده و دور از پیچیدگی بود. وی مضامین وطن دوستی و ستیز با نادانی را زیبا و پرشور می‌خواند و یکی از دردمندترین سرایندگان عصر بیداری بود.
ایرج میرزا: در به کارگیری تعبیرات عامیانه و آفریدن اشعاری ساده و روان مهارت بسیار داشت. در طنز، هجو و هزل نیز دستی داشت. در شعر وی اگرچه اندیشه‌های نوگرایانه وجود دارد، ولی جایگاه خانوادگی و تفکرات شخصی او، مانع از آن می‌شود که در ردیف شاعران آزادی خواه مشروطه قرار گیرد. ایرج میرزا از شعرهای غربی نیز ترجمه‌هایی کرده است که در نوع خود ابتکاری محسوب می‌شود.
۵- در شعر دوره بیداری از نظر زبانی چه تحولاتی دیده می‌شود؟
پاسخ:در این دوره ادبیات – خصوصا شعر – برای آن که بتواند با توده مردم ارتباط برقرار کند. زبان محاوره را برگزید تا قابل فهم تر باشد و مفاهیم جدید را با زبانی ساده انتقال دهد. به این ترتیب نهضت ساده نویسی همراه با نهضت آزادیخواهی شکل گرفت و نویسندگان و شاعران مظاهر استبداد و استعمار را نقد می کردند و برای بیان دیدگاه خود زبان ادبی را برمی گزیدند. شعر از نظر آنان بیان زیبای واقعیات و وسیله ای برای بهبود زندگی بود که از طریق روزنامه‌ها و مطبوعات در اختیار مردم قرار می گرفت.
