چالش خیلی از بچه‌ها برای درس خوندن، اینه که واقعاً نمی‌دونن چطور باید هر درس رو مطالعه کنن. احتمالاً برای شما هم پیش اومده که وقتی کتاب زیست‌شناسی رو باز می‌کنید، نمی‌دونید باید بیشتر تمرکزتون روی متن کتاب باشه یا اینکه برید سراغ تست زدن. حتی ممکنه شده باشه که به درصد دلخواه‌تون نرسیدید و نمی‌دونید دقیقاً مشکل از کجا بوده. اینجا می‌خوایم یه روش ساده و عملی برای مطالعه‌ی زیست‌شناسی ارائه کنیم که کمکتون کنه منظم و اصولی‌تر پیش برید.
نکات مهم در روش خواندن زیست
زیست‌شناسی، درس مفهومی‌ای هست که نمی‌شه با روش‌های صرفاً حفظی خوندش. اگر هم با این ذهنیت برید جلو، به‌زودی متوجه می‌شید که سر جلسه‌ی کنکور کم میارید! در ادامه، یه روش چهار مرحله‌ای برای مطالعه‌ی زیست‌شناسی ارائه می‌کنیم که برای نظم دادن به مطالعه‌تون خیلی کارآمده. این روش، ساده و قابل اجراست و بعد از چند بار تکرار، ناخودآگاه براتون جا می‌افته.
نکته: برای اینکه بیشترین بهره‌وری رو داشته باشید، بهتره مراحل رو به همین ترتیبی که می‌گیم اجرا کنید و ترتیب رو به هم نزنید.
مرحله اول: گفتار به گفتار بخونید
برای شروع، به‌صورت گفتار به گفتار پیش برید. کتاب رو دو تا سه بار از اول تا آخر بخونید؛ دفعه‌ی اول خیلی سریع و روزنامه‌وار، اما دفعه‌های بعد با دقت و تعمق بیشتر. اینجوری بهتر توی عمق مطالب می‌رید و از سردرگمی درمی‌آید.
مرحله دوم: درسنامه‌ی کمک درسی رو مطالعه کنید
بعد از خوندن متن اصلی، برید سراغ درسنامه‌های کتاب‌های کمک درسی (مثلاً خیلی سبز) و نکاتش رو مرور کنید. این کار کمک می‌کنه که دید وسیع‌تری نسبت به مطالب پیدا کنید و بعضی از نکات کنکوری و دام‌دار رو هم بهتر بفهمید.
مرحله سوم: تست آموزشی بزنید
وقتی مطمئن شدید که درسنامه‌ها رو خوندید، تست‌های آموزشی کمک درسی رو شروع کنید. اما یه نکته: بهتره بین خوندن درسنامه و زدن تست، کمی (حدود ۱ تا ۲ ساعت) فاصله بذارید تا مطالب توی ذهنتون جا بیفته. این تست‌ها نیازی به زمان‌بندی ندارن، چون هدفشون آموزش و یادگیری عمیق‌تر شماست.
چند نکته برای تست آموزشی
- تست رو با دقت بزنید و بعدش پاسخ تشریحی رو به‌طور کامل مطالعه کنید. هر گزینه رو هم به‌عنوان درست و هم غلط بررسی کنید تا اگر نکته‌ی خاصی توی هر گزینه هست، ازش غافل نشید.
- نکات مهم رو یادداشت کنید؛ این نکات می‌تونن شامل مفاهیم کلیدی، نکات کنکوری و یا تله‌های تستی باشن.
- دفتر جداگانه برای نکات داشته باشید. اینجوری کتاب درسی رو شلوغ نمی‌کنید و موقع مرور راحت‌تر به سراغش می‌رید.
مرحله چهارم: تست سنجشی بزنید
برای اینکه بفهمید چقدر روی مباحث مسلط شدید، دو تا سه روز بعد از تست آموزشی، تست سنجشی بزنید. این تست‌ها باید زمان‌بندی شده باشن تا مثل آزمون واقعی تمرین کنید. در نهایت درصد خودتون رو بررسی کنید تا به وضوح ببینید کدوم مباحث رو نیاز به تمرین بیشتر دارید.
نکات تکمیلی روش خواندن زیست برای امتحان نهایی
- تست زدن رو زمان‌بندی کنید: تست آموزشی رو با ۲ تا ۳ ساعت فاصله از مطالعه‌ی اصلی بزنید و تست سنجشی رو با ۲۴ تا ۴۸ ساعت فاصله.
- قیدها رو جدی بگیرید: زیست‌شناسی پر از کلمات مهم مثل “همه”، “اکثراً”، “معمولاً” و… هست. این کلمات تأثیر زیادی در جواب دادن به تست‌ها دارن، پس با هایلایت یا خودکارهای رنگی روشون کار کنید تا بهتر تو ذهنتون بمونن.
- روزانه حدود ۲ ساعت زیست بخونید و این درس رو به‌صورت پیوسته توی برنامه‌تون بذارید.
- شکل‌ها رو دقیقاً به خاطر بسپارید: بعضی از سوالات کنکور دقیقاً روی جزئیات شکل‌ها تمرکز دارن. نکات مهم و کلیدی هر شکل رو کنار همون شکل یادداشت کنید تا در ذهنتون حک بشه.
سوال: برای امتحانات تشریحی چی کار کنیم؟
- روی تعاریف و ویژگی‌های مهم تمرکز کنید: تعاریف مثل “هم‌ایستایی” یا “مهندسی ژنتیک” و مباحثی مثل “ویژگی‌های حیات” رو با دقت بخونید و مرور کنید.
- فعالیت‌های کتاب رو فراموش نکنید: سوالات تشریحی معمولاً از فعالیت‌های کتاب طرح می‌شن، پس باید جواب‌های این بخش‌ها رو خوب بلد باشید.
این روش، با کمی تمرین و پیگیری، به شما کمک می‌کنه که نه‌تنها برای کنکور، بلکه برای هر آزمون زیست‌شناسی دیگه‌ای آماده بشید و به درصد دلخواه‌تون برسید.
